طلا، این فلز گرانبها، از دیرباز نقشی اساسی در فرهنگها و تمدنهای مختلف جهان ایفا کرده است. در این مقاله، به بررسی تاریخچه طلا در جهان و ایران میپردازیم.
تاریخچه طلا در جهان
آغاز کشف و استفاده از طلا
طلا از حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد در بینالنهرین و مصر مورد استفاده قرار میگرفت. این فلز به دلیل درخشندگی، نرمی و مقاومت در برابر زنگزدگی، برای ساخت جواهرات و اشیای زینتی به کار میرفت.
ضرب اولین سکههای طلا
در سال ۵۶۰ قبل از میلاد، اولین سکههای طلا توسط پادشاهی لیدی در آسیای صغیر ضرب شدند. این سکهها به عنوان واحد پولی مورد استفاده قرار گرفتند و تجارت را تسهیل کردند.
تأثیر طلا در اقتصاد جهانی
در طول تاریخ، طلا به عنوان معیاری برای ارزشگذاری ارزها و ذخایر مالی کشورها مورد استفاده قرار گرفته است. استاندارد طلا، که در آن ارزش ارزها به مقدار مشخصی از طلا مرتبط بود، تا قرن بیستم در بسیاری از کشورها رایج بود.

تاریخچه طلا در ایران
دوران باستان
باستانشناسان معتقدند که استفاده از طلا در ایران به هزاره سوم قبل از میلاد مسیح بازمیگردد. در تمدنهای ایلامی و هخامنشی، طلا برای ساخت جواهرات و تزئینات هنری به کار میرفت. آثار بهجا مانده از این دوران نشاندهنده مهارت بالای صنعتگران ایرانی در کار با طلا است.

دوره هخامنشیان
در دوره هخامنشیان (۵۵۰ تا ۳۳۰ قبل از میلاد)، پادشاهان این سلسله از طلا برای ساخت کاخها، جواهرات و سکهها استفاده میکردند. داریوش بزرگ اولین سکههای طلا به نام “داریک” را ضرب کرد که در تجارت بینالمللی آن زمان مورد استفاده قرار میگرفتند.
دوره ساسانیان
در دوره ساسانیان (۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی)، استفاده از طلا در ساخت جواهرات و اشیای زینتی به اوج خود رسید. اشرافزادگان و ثروتمندان از وسایل زینتی ساختهشده از طلا و جواهرات گرانبها استفاده میکردند.
دوره اسلامی و معاصر
پس از ورود اسلام به ایران، استفاده از طلا همچنان ادامه یافت و در دورههای مختلف تاریخی، صنعت طلا و جواهرسازی در ایران رونق داشت. در دوره صفویه، شاه عباس صفوی به دلیل هزینههای بالای استخراج، از بهرهبرداری معادن طلا جلوگیری کرد.

معادن طلا در ایران
ایران دارای معادن طلای متعددی است که از دیرباز مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاند. در دوران اسلامی اولیه، مناطقی مانند فرغانه، نسیاء و نوقد به عنوان منابع غنی طلا شناخته میشدند. همچنین، رشتهکوههای هندوکش و پامیر نیز دارای معادن طلا بودند.
نتیجهگیری
طلا همواره در تاریخ بشر به عنوان نمادی از ثروت، قدرت و زیبایی مورد توجه بوده است. در ایران نیز، این فلز گرانبها نقشی برجسته در فرهنگ و هنر داشته و آثار بهجا مانده از دورههای مختلف تاریخی، گواهی بر این ادعاست.


